Vijftig melkrobots, één visie voor de toekomst

Hoe Jan Urban het grootste
geautomatiseerde melkbedrijf in Tsjechië bouwde

Er ontstaat een visie

Na zijn studie landbouwtechniek en na in de VS en Nederland ervaring op te hebben gedaan, kwam Jan Urban thuis met een duidelijk doel voor ogen.

“Ik wilde aantonen dat een moderne, hightech zuivelproductie hier in Tsjechië kan bloeien”, vertelt hij. “We hebben de expertise, de mensen en het land. Alles wat we nodig hadden, was de juiste technologie”.

Als manager bij een veebedrijf overzag Urban meer dan 3.000 hectaren grond en ongeveer 1.200 melkkoeien. Het melken had al jaren plaats in een traditionele dubbele zij-aan-zij-melkstal voor 20 koeien, waarvoor vijf werknemers de klok rond 6-urige melkdiensten moesten draaien. Maar zoals veel veehouders in Europa werd Urban met steeds meer uitdagingen geconfronteerd: arbeidstekorten, kostendruk en veranderende standaarden voor dierenwelzijn en melkkwaliteit. Om een duurzame toekomst voor zijn veebedrijf te garanderen, keerde hij zich tot automatisering en digitalisering.

Tsjechische zuivel op een keerpunt

Na de overdracht van de voorheen geplande economie naar een marktgedreven economie is de Tsjechische zuivelindustrie enorm geconsolideerd. Het aantal zuivelbedrijven is de afgelopen twintig jaar afgenomen, wat leidde tot ongeveer 1.125 melkproducerende veebedrijven met een gemiddelde veestapel van 314 koeien per veebedrijf. Een aantal grootschalige veebedrijven werkt met meer dan één stal of zelfs locatie met melkkoeien.

Ondanks een hoge kostendruk bij melkproducenten, gaat volgens Statista de melkmarkt in Tsjechië de komende jaren naar schatting geleidelijk groeien, onder invloed van technologische vooruitgangen en groeiende gezondheidsbewustzijn onder klanten.

Toch kent de sector nog vele bekende drukken, zoals beperkte arbeidsbeschikbaarheid, schommelende melkprijzen en groeiende verwachtingen van zowel klanten als regelgevende instanties. Urban zag deze ontwikkelingen niet als obstakels, maar juist als kansen. “We wilden meer doen dan alleen overleven”, legt hij uit. “We wilden een veebedrijf bouwen dat het goede voorbeeld geeft: efficiënt, economisch levensvatbaar en aantrekkelijk voor toekomstige generaties”.

Precisie bij elke rotatie met GEA DairyProQ

In het hart van de transformatie schuilt GEA’s DairyProQ-technologie, een modulair, volledig geautomatiseerde melkcarrousel, ontworpen voor grote, prestatiegerichte zuivelfabrieken. Elk van de 50 stallen werkt als een onafhankelijke robotunit, die elke stap van het melkproces uitvoert, van reinigen en aankoppelen, tot melken en post-dippen, met constante precisie. De modulaire opstelling garandeert maximale bedrijfstijd: Als één unit onderhouden moet worden, gaan de andere naadloos door met melken. Voor grote melkveebedrijven betekent dit betrouwbaarheid, efficiëntie en een constante melkkwaliteit.

Geïntegreerde sensoren registreren de belangrijkste gegevens, zoals opbrengst, melkstroom, conductiviteit en uiergezondheidsindicatoren, tijdens elke melksessie. Ze sturen de informatie direct naar het veestapelmanagementsysteem. Deze inzichten maken vroege detectie van gezondheidsproblemen en preventieve zorg mogelijk, voor een hogere productiviteit en beter dierwelzijn.

“Preventieve zorg in plaats van reactieve behandelingen, dat is pas precisielandbouw”, aldus Milan Lasek, de veestapelmanager. “We kunnen ingrijpen voordat we zichtbare symptomen zien. Dat is beter voor de koeien, houdt veeartskosten laag en waarborgt de melkkwaliteit.”

Samenwerking en expertise

Het Uhelna-project is het resultaat van een sterke samenwerking tussen ingenieurs van GEA, de monteurs van plaatselijke dealers en het team van het veebedrijf. Van concept tot inbedrijfstelling, GEA-experts ondersteunen elke fase door technische begeleiding, training en voortdurende service te bieden. Dr. Walter Weymann, Technical Advisor bij GEA: “deze installatie vertegenwoordigt technische excellentie in combinatie met lokale toewijding. Het toont aan hoe GEA’s wereldwijde kennis kan worden aangepast aan de werkelijkheid van regionale veehouderijen”. Deze samenwerking zorgt voor langdurige betrouwbaarheid en constante verbetering, belangrijke elementen voor elk grootschalig geautomatiseerd melksysteem.

Slimmer werk, duurzame resultaten

Automatisering en digitalisering verhoogden niet alleen de productiviteit, maar verbeterden ook de werkomstandigheden en het dierenwelzijn. Het nieuwe systeem biedt een aantrekkelijke, moderne en veilige omgeving voor de werknemers en heeft het werk enorm verlicht. Nu kan één operator – in plaats van de drie melkers uit het verleden – een dienst van zes uur overzien. 

Dagelijkse werkzaamheden draaien om gegevensgestuurde besluitvorming in plaats van repetitieve taken. Koeien genieten van een kalme, constante melkervaring, terwijl het personeel zich richt op diergezondheid, voedingsstrategieën en prestatiemonitoring.

“Technologie stelt mensen in staat om slimmer te werken”, benadrukt Urban, “en om de dieren beter te verzorgen”. Door efficiëntie met dierenwelzijn te combineren, vertegenwoordigt het veebedrijf de volgende generatie van een grondstofbesparende melkveehouderij.

Een model voor de Tsjechische en Europese zuivelindustrie

De Uhelna-installatie is een vlaggenschipproject voor de automatisering van de melkveesector in Midden-Europa.

Het toont aan dat volledig automatische melksystemen hoogwaardige prestaties leveren en tegelijkertijd de diergezondheid en het dierenwelzijn waarborgen. “De uitdagingen zijn universeel: arbeidstekorten, diergezondheid, economische druk”, aldus Dr. Weymann. “Met oplossingen als DairyProQ helpen we veebedrijven overal om slimmer te werken, in plaats van harder.” Voor GEA onderstreept het project de missie van het bedrijf: technische oplossingen die de veehouderij efficiënter, grondstofefficiënter en veerkrachtiger maken, zowel op wereld- als lokaal niveau.

Engineering for a Better World

De Tsjechische DairyProQ-installatie is meer dan alleen een efficiëntieproject. Het is een visie die werkelijkheid is worden: een naadloze verbinding tussen mensen, techniek en respect voor grondstoffen. Het is een voorbeeld van de manier waarop GEA’s innovatie en expertise de toekomst van de zuivelsector vormen door overal ter wereld slimmere, veiligere en grondstofefficiëntere veebedrijven te creëren.