18 listopada 2025
W pagórkowatej okolicy we wschodniej części Czech technolog rolnictwa Jan Urban na nowo definiuje obraz nowoczesnej, zasobooszczędnej produkcji mleka. W gospodarstwie mlecznym Uhelná Příbram, należącym do spółki ZS Vilemov a.s., jego zespół obsługuje halę z karuzelą udojową GEA DairyProQ na 50 stanowisk, czyli największy w pełni zautomatyzowany system dojenia w kraju. Dzięki wizji, zautomatyzowanej i cyfrowej technologii oraz pracy zespołowej gospodarstwo stało się wzorcem przyszłej hodowli bydła mlecznego w Europie Środkowej.


Technolog rolnictwa Jan Urban zarządza hodowlą 1200 krów mlecznych.
Kiedy Jan Urban powrócił do ojczyzny po studiach rolniczych i zdobyciu doświadczenia w Stanach Zjednoczonych oraz Holandii, przyświecał mu jasno określony cel.
„Zamierzałem udowodnić, że w Czechach też można pięknie rozwinąć nowoczesną, zaawansowaną technologicznie produkcję mleka” – zdradza. “Mamy wiedzę i doświadczenie, ludzi oraz ziemię. Potrzebowaliśmy tylko jednego: odpowiedniej technologii.”
Jako zarządca gospodarstwa Urban nadzoruje ponad 3000 hektarów ziemi i około 1200 krów mlecznych. Przez lata dojenie odbywało się w tradycyjnej podwójnej hali udojowej typu bok-w-bok „20”, która musiała być obsługiwana przez pięciu pracowników pracujących przez całą dobę w ramach sześciogodzinnych zmian. Ale podobnie jak wielu rolników w całej Europie, Urban mierzy się z coraz większymi wyzwaniami: niedoborem siły roboczej, presją kosztów oraz zmieniającymi się standardami dotyczącymi dobrostanu zwierząt oraz jakości mleka. Aby zapewnić gospodarstwu zrównoważoną przyszłość, postawił na automatyzację i cyfryzację.

Po przejściu z gospodarki planowej na wolny rynek czeski przemysł mleczarski jest bardzo skonsolidowany. Na przestrzeni ostatnich 20 lat liczba gospodarstw mlecznych spadła, w efekcie obecnie istnieje około 1125 farm tego typu, a średnia wielkość stada wynosi 314 krów na gospodarstwo. W wielu dużych gospodarstwach rolnych znajduje się więcej niż jedna obora, a często nawet kilka odseparowanych hodowli krów mlecznych.
Pomimo istotnego wzrostu kosztów dla producentów, rynek mleka w Czechach będzie w najbliższych latach stabilnie rósł (wg prognoz Statista), wspierany postępem technologicznym i coraz większą świadomością zdrowotną wśród konsumentów.
A jednak sektor wciąż boryka się z dobrze znanymi problemami, takimi jak ograniczona dostępność siły roboczej, fluktuacja ceny mleka czy rosnące oczekiwania zarówno wśród konsumentów, jak i organów regulacyjnych. Urban nie traktował tych zmian jako przeszkód, lecz dostrzegał w nich szanse. „Nie chcieliśmy tylko przetrwać” – wyjaśnia. „Pragnęliśmy stworzyć gospodarstwo, które będzie wzorem do naśladowania: wydajne, opłacalne ekonomicznie i atrakcyjne dla przyszłych pokoleń”.

ZS Vilemov a.s., gospodarstwo mleczne Uhelná Příbram w Czechach wschodnich.
Decyzja, aby zainwestować w automatyzację należała do gatunku tych odważnych. Urban, w ścisłej współpracy z zespołem GEA i technikami lokalnego dealera, zaczął projektować system, który połączyłby solidną konstrukcję inżynieryjną z komfortem dla zwierząt i precyzją operacyjną.
Obecnie w gospodarstwie każdego dnia na karuzeli GEA DairyProQ dojonych jest ponad 1100 krów, a to oznacza, że znajduje się w nim jedna z największych zautomatyzowanych instalacji dojarskich w Czechach. Dzisiaj to jeden pracownik zagania krowy do hali, natomiast sam udój jest nadzorowany przez jedną osobę, podczas gdy wcześniej, w starej hali udojowej, pracowało aż trzech dojarzy. Zamiast wykonywać powtarzalne prace fizyczne, zespół koncentruje się na monitorowaniu danych, analizuje wydajność stada oraz optymalizuje opiekę nad zwierzętami.
„Automatyzacja całkowicie odmieniła naszą codzienną pracę” – zauważa Urban. „Zespół jest mniej zestresowany, krowy są spokojniejsze, a jakość mleka utrzymuje się na stałym, wysokim poziomie”.

Intuicyjne narzędzia do monitorowania krów zapewniają pełną transparentność i wgląd w każdy etap udoju.
Sercem tej transformacji jest technologia GEA DairyProQ — modułowa, całkowicie zautomatyzowana karuzela udojowa przeznaczona do dużych, zorientowanych na wydajność gospodarstw mlecznych. Każde z 50 stanowisk działa jako niezależna, zrobotyzowana jednostka, w której realizowany jest każdy etap udoju, od czyszczenia strzyków, poprzez mocowanie aparatu, po dojenie i sterylizację poudojową: wszystko przebiega z niezmienną precyzją. Modułowa konfiguracja zapewnia maksymalną dostępność produkcyjną: Jeśli jedna jednostka wymaga serwisu, pozostałe kontynuują udój bez zakłóceń. W dużych gospodarstwach mlecznych oznacza to niezawodność, wydajność i stałą jakość mleka.
Zintegrowane czujniki rejestrują kluczowe dane, w tym uzysk, przepływ mleka, przewodność i wskaźniki zdrowia wymion podczas każdej sesji udojowej. Informacje są przesyłane bezpośrednio do systemu zarządzania stadem. Dzięki tym danym można na wczesnym etapie wykrywać problemy zdrowotne i stosować profilaktykę, aby podnieść produktywność i poprawić dobrostan zwierząt.

Zarządca stada Milan Lasek docenia nowoczesne miejsce pracy.
„Profilaktyka zamiast leczenia reaktywnego: na tym właśnie polega prawdziwe rolnictwo precyzyjne” – mówi Milan Lasek, zarządca stada. „Działania możemy podejmować, zanim pojawią się widoczne objawy. „Jest to lepsze dla krów, pozwala obniżyć koszty leczenia weterynaryjnego i chroni jakość mleka”.
Projekt Uhelna jest wynikiem ścisłej współpracy pomiędzy inżynierami GEA, technikami lokalnych dealerów a zespołem rolniczym. Eksperci GEA służyli wsparciem na każdym etapie, od fazy koncepcyjnej po rozruch, zapewniając doradztwo techniczne, szkolenia i bieżącą obsługę. Według dr Waltera Weymanna, doradcy technicznego w GEA: „Instalacja to efekt połączenia doskonałości inżynieryjnej z lokalnym zaangażowaniem. Jest dowodem na to, jak globalną wiedzę specjalistyczną GEA można dostosować do regionalnych realiów rolniczych”. Partnerstwo to gwarantuje długoterminową niezawodność i ciągłe doskonalenie, które są kluczowymi elementami każdego dużego zautomatyzowanego systemu mleczarskiego.

Każde z 50 stanowisk na karuzeli udojowej GEA DairyProQ funkcjonuje jako niezależna, zrobotyzowana jednostka.
Automatyzacja i cyfryzacja nie tylko podniosły wydajność, ale też poprawiły warunki pracy i dobrostan zwierząt. Nowy system stwarza dla pracowników atrakcyjne, nowoczesne i bezpieczne środowisko pracy oraz znacznie ułatwia wykonywanie zadań. Obecnie to jeden operator – a nie trzech dojarzy, jak to bywało w przeszłości – może nadzorować sześciogodzinną zmianę.
Codzienne operacje koncentrują się na podejmowaniu decyzji opartych na danych, a nie powtarzalnych zadaniach. Krowy są dojone w spokojny, stały sposób, a pracownicy mogą spokojnie dbać o zdrowie zwierząt, dobierać strategie żywienia i monitorować wydajność.
„Technologia pomaga ludziom pracować mądrzej i lepiej troszczyć się o zwierzęta” – podkreśla Urban. Dzięki połączeniu wydajności z dobrostanem zwierząt gospodarstwo stanowi przykład zasobooszczędnego rolnictwa mlecznego nowej generacji.
Instalacja w Uhelnej stanowi flagowy projekt automatyzacji produkcji mlecznej w Europie Środkowej.
Jest ona dowodem na to, że całkowicie automatyczne systemy udoju mogą zapewnić wysoką wydajność, a jednocześnie pomagają zadbać o zdrowie i dobrostan zwierząt. „Wyzwania są uniwersalne: niedobory kadrowe, zdrowie zwierząt, presja ekonomiczna” – przyznaje dr Weymann. „A dzięki rozwiązaniom takim jak DairyProQ pomagamy gospodarstwom na całym świecie pracować mądrzej, nie tylko ciężej”. Projekt ten doskonale wpisuje się w misję GEA: tworzenia rozwiązań inżynieryjnych, które sprawiają, że rolnictwo jest wydajniejsze, oszczędniejsze i bardziej odporne – zarówno w skali globalnej, jak i lokalnej.
Instalacja czeskiego systemu DairyProQ to coś więcej niż tylko projekt poprawiający wydajność. To wizja, która stała się rzeczywistością, płynnie łącząc ludzi, inżynierię oraz poszanowanie zasobów. Jest przykładem na to, jak innowacyjność i specjalistyczna wiedza GEA kształtują przyszłość przemysłu mleczarskiego, pomagając tworzyć inteligentniejsze, bezpieczniejsze i bardziej zasobooszczędne gospodarstwa rolne na całym świecie.

Zapraszamy do słuchania GEA Dairy Farming Insights – podcastu informacyjnego dla społeczności hodowców bydła mlecznego!
Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym rolnikiem, dopiero zaczynasz, czy interesujesz się światem mleczarstwa, dołącz do nas, aby poznać stale rozwijającą się dziedzinę rolnictwa i posłuchać historii o sukcesach, wyzwaniach i innowacjach. Będziemy rozmawiać o nowoczesnej i przyszłościowej produkcji mleka, opartej na filarach naszej strategii „Next Generation Farming”, którymi są: dobrostan zwierząt, elastyczność i zrównoważony rozwój.
Dołącz do naszej społeczności miłośników krów i wyrusz w podróż po fascynującym świecie produkcji mleka – niech każdy odcinek będzie dla Ciebie źródłem wiedzy i inspiracji!
Spotify | Apple Music | Kanał RSS | YouTube