Karasal kültür balıkçılığında atıktan değer yaratma
07 Dec 2020
Karasal kültür balıkçılığında yaşanan yoğunlaşma, balık çamurlarında da bir artış anlamına gelmektedir. Bunların bertarafı veya yeniden kullanımı, birçok ülkede katı kanunlarla düzenlenmektedir. Norveç’te ve diğer ülkelerde, girişimciler şu anda balık çiftçileri için anahtar teslim çamur işleme çözümleri sunmaktadır. Onların gayretleri ve GEA’nın santrifüj teknolojisinin entegrasyonu sayesinde, kültür balıkçılığının çevresel ayak izi önemli ölçüde azaltılabilmekte ve eskiden bir atık olan şey şimdi döngü ekonomilerini desteklemek için değerlendirilip güvenle yeniden kullanılabilmektedir.
Endüstriyel kültür balıkçılığının, işlemden geçirilmeden ve arıtılmadan tekrar kullanılmasının güvensiz olduğu atık ve kalıntı ürünlere neden olduğu iyi bilinmektedir. Sirkülasyonlu kültür balıkçılığı sistemi (RAS) olarak da bilinen karasal kültür balıkçılığı uygulaması, yetiştiricilik sürecinde biriken tonlarca balık çamurunun, kalıntı yemlerin ve dışkıların ortaya çıkmasına neden olur. Örneğin somon karadaki kapalı havuzlarda yumurtadan çıkıp smolt aşamasına gelene kadar büyürken, ortaya çıkan çamur atık olarak varsayılır ve işlemden geçirilmesi gerekir.
Nitrojen ve fosfor bakımından zengin bu çamur, çinko, nikel ve kadmiyum (veya arsenik, cıva ya da kurşun) gibi kirletici ağır metaller de içerebilmektedir. Ve fosfor ne nitrojen Dünya’daki tüm yaşamlar için elzem olmakla birlikte, göllere veya denizlere büyük miktarlarda salındığında ötrofikasyona yani alglerin ve su bitkilerinin aşırı çoğalmasına neden olabilmektedir, bu da sulak alanlar da dahil olmak üzere su eko-sistemlerinin oksijenden mahrum kalmasına yol açmaktadır.
Yeni bir iş modeli: döngüsel balık çamuru ekonomisi
Karasal kültür balıkçılığı, tüketicilerin artan balık talebini karşılamak üzere yükseliştedir. Bununla birlikte, ortaya çıkan çamuru resmi yönetmeliklerin gerekliliklerine uygun şekilde işleyecek bir çözüm olmadan, birçok ülkedeki balık çiftçileri yasal ve duyarlı bir şekilde iş yapmaya çalışmanın getirdiği bitmek bilmeyen zorluklarla mücadele etmek zorunda kalmaktadır. Çiftçilerin en iyi yaptığı balık yetiştiriciliğine odaklanmalarını sağlamak amacıyla bu sorunla başa çıkmak için günümüzde sadece birkaç şirket teknolojik ve lojistik destek sağlamaktadır.
Somonun yoğun olarak yetiştirildiği Norveç’te, suyun denize salınmasından önce kültür balığı başlangıç havzalarında toplanan çamurdan katı atıkların kanunlar uyarınca temizlenmesi gerekmektedir; bu ülkede çiftçiler, kanunların yakın gelecekte katı atıkların yüzde 90’a varan bir oranda temizlenmesini gerektireceğini düşünmektedir. Balık çiftçileri, bu gerçekle yüzleşmek amacıyla, atık çamuru taşıma, işleme ve temizleme işlemlerini gerçekleştirmek üzere otomatik ve tesis içinde çalışan ve bir devamlı proses dahilinde kuru maddeyi yüzde 90 ila 95 oranında alan, bu sayede de nakliye ve imha maliyetini azaltan çamur temizleme tesislerine yatırım yapmaktadır. Sonuç olarak, kuru maddeler depolanabilir kararlılıktadır ve artık çamur ve kirleticilerden ayrılabilmekte olan tahliye suyu, denize geri salınabilmekte veya prosesin bir parçası olarak yeniden kullanılabilmektedir.
Balık çamuru işleme, tipik olarak aşağıdaki anahtar adımlardan oluşmaktadır:
- atık su çamurunun ön-koyulaştırma işlemi
- kuru katı madde yüzdesini büyük ölçüde artırmak için susuzlaştırma
- kalan kuru maddeleri kurutma ve soğutma
İlk adımda, bazı susuzlaştırma ve çökeltme uygulanmaktadır. Daha sonra, atık su bir dekanter santrifüjüne aktarılır. Bu proseste, bir GEA çamur dekanteri, geriye kalan atığı susuzlaştırır ve yüzde 20 ila 35 kuru madde üretir. Bu aşamada çıkarılan suyun yüzdesi, hammadde hazırlama işlemlerinden önemli ölçüde etkilenmektedir. Sonuçta, susuzlaştırılan çamur yüzdesi ne kadar yüksek olursa, buharlaştırma ve kurutma esnasında gereken zaman ve enerji de o kadar az olur.
GEA çamur Dekanterleri, sirkülasyonlu kültür balıkçılığında biriken ve yenmemiş balık yeminden kaynaklanan proteinlerin ve yağların neden olduğu yapışkan çamurun işlenmesi için özel olarak tasarlanmıştır. Klor seviyelerinin yüksek olduğu durumlarda müşteriler, makine performansını korumak amacıyla ek bir kaydırma koruması olan bir GEA dekanterini tercih edebilirler.
Noveç’teki bir öncü küresel somon üreticisi için bir balık çamuru geri kazanım sistemi. Bir GEA çamur Dekanteri pro 2500, etkin bir susuzlaştırma sağlar ve entegre uzaktan özelliği içerir.
Montaj, bakım ve bazı hallerde uzaktan işletimi de kapsayan üçüncü taraf hizmet kontratları, çamurun ileri-dönüşüm için taşınması işini de kapsayabilir, bu da servis sağlayıcının kurutulmuş çamurun nakliye ve değerlendirilmesi aşamasını yöneteceği ve lokal olarak gerekli raporlamayı yapabileceği anlamına gelir. Bu uçtan-uca hizmet, çiftçinin pahalı olan su ihtiyacını ve imha maliyetlerini büyük ölçüde azaltmaktadır. Çamur, kurutulduğu zaman:
- temiz enerji üretmek için bir biyo-gaz reaktörüne teslim edilebilir
- bir toprak ıslah malzemesi olarak kullanılabilir
- bir gıda sınıfı gübre olarak kullanılabilir
Organik gübre, çiftlikten-sofraya stratejisini teşvik eder
Norveç’te, gıda sınıfı gübre yani kimyasal maddeler kullanılmayan veya tehlikeli yan ürünler ortaya çıkarmayan gübre üreten balık çamuru işleme sistemleri, ucu Vietnam’a kadar dayanabilen bir pozitif etki yaratmaktadır. Toprağa fosfor olarak geri dönen gübreler, Vietnam’da arz yetersizliği göstermektedir ve bitki küfü ve diğer hastalıklarla mücadele için de gereklidir. Norveç menşeli balık çamuru gübresi, Vietnam kahve bitkilerinin, tropik meyvelerin, pirincin ve kauçuğun sağlıklı bir şekilde yetiştirilmesi için toprağa hem gereken besini sağlar hem de toprağın su tutumunu artırır. Bu kurutulmuş formda, gübredeki fosforun toprağın içine işlemesi olası değildir, bu da diğer ticari gübre tiplerine göre önemli bir avantajıdır.
"Balık atığı, çamur arıtma prosesinde ağır metallerin ve kimyasal polimerlerin kullanılması halinde gıda üretiminde normalde gübre olarak kullanılamayan bir kaynaktır. Bu durumda, atık olarak kabul edilir. Ancak, bir GEA dekanterinin sürece dahil edilmesiyle birlikte, atığı kimyasal maddeler kullanmadan veya tehlikeli yan ürünler oraya çıkarmadan onay gören bir gübreye dönüştürebilmekteyiz,” - Jake Deighton, GEA Çevre Teknolojileri, Ürün Müdürü. “Besin bakımından zengin olan bu gübrelerin bazıları evlerin yakınında da kullanılmaktadır; örneğin salata bitkileri ve sebzeleri yetiştirmek için Norveç aquaponik tesislerinde kullanımı gibi."
En iyi balık çamuru işleme modelleri, esasen bir lineer model olan ve çamur atıkların su yollarımıza ve okyanuslara atılmasıyla sonuçlanan bir modeli alıp, onu bir döngüsel proses haline dönüştürmektedir; bu da çevre açısından çok daha iyi olmakla birlikte karasal balık yetiştiriciliğinin uzun-vadeli geleceğidir. GEA çamur Dekanterleri, bu prosesin anahtar bileşeni olup, performansı ve uzun ömürlülüğü ile çok saygı görmektedir.” - Jake Deighton, GEA Çevre Teknolojileri, Ürün Müdürü
- Jake Deighton, GEA Çevre Teknolojileri, Ürün Müdürü
