Pozyskana z powietrza: Czysta woda dla szkół w Tanzanii

8 kwietnia 2024 roku

Dostęp do bezpiecznej wody i urządzeń sanitarnych nadal stanowi wyzwanie w wielu krajach. Choroby powodowane brudną wodą pitną i codzienne wędrówki po nią sprawiają, że wiele dzieci nie może uczęszczać do szkoły. GEA, w ramach współpracy z hamburską organizacją non-profit Viva con Agua, pomaga dostarczać czystą wodę do kilku szkół w Tanzanii – przy użyciu bardzo magicznej technologii.

Brak bezpiecznej wody jest przyczyną tysięcy zgonów rocznie w Tanzanii. Straty ekonomiczne związane z nadmiernymi kosztami leczenia i utratą produktywności szacuje się na ponad 2,4 miliarda dolarów rocznie. Wodę często noszą kobiety i dzieci, co pozbawia je możliwości pracy poza domem lub uczęszczania do szkoły. Bez odpowiednich warunków sanitarnych dziewczęta napotykają dodatkową barierę w dostępie do edukacji.

Porozmawialiśmy z Carolin Stüdemann, dyrektorką zarządzającą organizacji non-profit Viva con Agua de Sankt Pauli e.V. w Hamburgu, w Niemczech, aby dowiedzieć się o niedoborze wody w Tanzanii. Omówiliśmy też, w jaki sposób wsparcie GEA poprawia tam dostęp do czystej wody i urządzeń sanitarnych.

Jaka jest ogólna sytuacja dotycząca wody w Tanzanii i dlaczego potrzebne jest wsparcie?

Carolin Stüdemann (CS): Pomimo względnej obfitości słodkiej wody w Tanzanii, nie zawsze jest ona bezpieczna do picia lub mycia. Od połowy do jednej trzeciej populacji Tanzanii, w zależności od pory roku, nie ma dostępu do czystej wody. Najbliższe źródło wody może bić w trudno dostępnych miejscach, co sprawia, że pozyskiwanie jej jest męczącym, a czasem niebezpiecznym zadaniem. 

Istnieją studnie, ale powszechne jest zanieczyszczenie spowodowane rdzewiejącymi rurami, rolnictwem lub działalnością przemysłową. Niektóre z naszych projektów realizowane są na wysokości 2000 metrów nad poziomem morza a nawet wyżej. Obszary te charakteryzują się niskim poziomem wód gruntowych, co uniemożliwia budowę nowych studni. I chociaż systematyczne testowanie wszystkich rodzajów źródeł wody mogłoby zmniejszyć liczbę zachorowań, rzadko przeprowadzane są takie badania. 

Czy zmiany klimatu pogarszają tę sytuację?

CS: Zdecydowanie. Społeczności nie mogą już polegać na tradycyjnych schematach pogodowych. Pora deszczowa jest często krótsza, przez co rodziny nie są w stanie zapewnić sobie zapasów wody deszczowej. Powodzie również powodują problemy, zalewają latryny i urządzenia sanitarne, zwiększając ryzyko zanieczyszczenia źródeł słodkiej wody, co podnosi ryzyko wybuchu epidemii cholery.

W jaki sposób Viva con Agua pomaga społecznościom uzyskać dostęp do czystej wody?

CS: Nasze zespoły pracują w najbardziej wymagających lokalizacjach na całym świecie, dostarczając rozwiązania WASH, co oznacza wodę, infrastrukturę sanitarną i higienę. We współpracy z lokalnymi władzami identyfikujemy szkoły, w których brakuje dostępu do bezpiecznej wody i urządzeń higienicznych. W zależności od lokalizacji, środowiska i potrzeb, Viva con Agua nadzoruje tworzenie toalet i urządzeń sanitarnych, wiercenie studni, zbieranie wody deszczowej z dachów i inne rozwiązania oparte na naturze. Prowadzimy również szkolenia z zakresu higieny dla studentów.

Nigdy nie chodzi o jedno rozwiązanie – i żadne rozwiązanie nie działa wszędzie. Najpierw analizujemy potencjalne lokalizacje i sprawdzamy jakość źródeł wody. Następnie opracowujemy plan projektu i konsultujemy go z lokalnymi władzami. Testujemy również i naprawiamy istniejące studnie i infrastrukturę, ponieważ możemy to zrobić za ułamek kosztów nowych instalacji. 

Dlaczego właśnie szkoły? Czy Twoje wysiłki nie miałyby większego wpływu na wioski?

CS: W Tanzanii szkoły stanowią węzły komunikacyjne i często znajdują się pomiędzy wioskami, dzięki czemu może do nich uczęszczać więcej dzieci. To czyni je idealną lokalizacją dla projektów wodnych. Woda i urządzenia, które zapewniamy, przy wsparciu darczyńców takich jak GEA, są w rzeczywistości dostępne dla wszystkich mieszkańców społeczności, co maksymalizuje wpływ naszych wysiłków.

Szkolenie w zakresie higieny ma kluczowe znaczenie dla powodzenia naszych projektów. Poprzez uniwersalne języki sportu, muzyki i sztuki sprawiamy, że nauka dobrych praktyk higienicznych jest przyjemniejsza. Wiedza ta trafia też do rodziców. Dzieci w wieku szkolnym są idealnym przekaźnikiem, jeśli chodzi o zmianę zachowań i postaw.
Rezultatem jest mniejsza liczba przypadków biegunki spowodowanej zanieczyszczoną wodą, co ma pozytywny wpływ na lokalną gospodarkę i oczywiście frekwencję w szkołach. Szkoła jest tak ważna, ponieważ zapewnia młodym ludziom możliwość przejęcia kontroli nad swoim życiem i przyszłością.

Jak GEA wspiera działania Viva con Agua w Tanzanii? 

CS: Firma GEA zwróciła się do nas w 2022 roku. Podzieliliśmy się naszymi celami i opracowaliśmy 3-letni plan. W 2023 roku GEA przekazała nam wsparcie finansowe na przeprowadzenie testów sieci mgielnych w regionie Babati. Ze względu na niskie plony wody przenieśliśmy nasze projekty WASH do dystryktu Mbulu w regionie Manyara. Tutaj przetestowaliśmy i jesteśmy w trakcie instalowania sieci mgielnych, które dostarczą do 1000 litrów czystej wody pitnej dziennie do każdej z ośmiu szkół objętych tym projektem. Naszym celem jest ukończenie ich do 2025 roku. 

Korzystamy również z wiedzy GEA, aby analizować próbki wody i sugerować sposób uzdatniania. Niedawno zespół ds. zaopatrzenia GEA przedstawił nam nowe pomysły na bardziej opłacalne pozyskiwanie materiałów.

Czym są sieci mgielne i jak działają? Dlaczego są one ważnym rozwiązaniem?

CS: Zbieranie skroplin jest w rzeczywistości starożytną praktyką. Około dwie dekady temu inżynierowie opracowali specjalne siatki, aby zwiększyć skalę tego procesu poprzez wychwytywanie wody z mgły. Zasadniczo, grupę sieci umieszcza się frontem do dominujących wiatrów. Gdy mgła przemieszcza się przez nie, kropelki wody osadzają się na siatce. Druga siatka, ocierając się o pierwszą, powoduje, że krople łączą się ze sobą. Gdy krople są wystarczająco ciężkie, spadają w dół i zbierają się w rynnie prowadzącej do większego zbiornika.

Woda deszczowa jest kołem ratunkowym w wiejskiej Tanzanii, ale w porze suchej niedobory deszczu ograniczają tradycyjne metody jej gromadzenia. Jednak nawet gdy deszcz pada rzadziej, w powietrzu nadal utrzymuje się duża wilgotność. W Tanzanii skutkuje to większą liczbą mglistych dni. Siatki w Mbulu mogą zebrać do 1000 litrów wody w najbardziej mgliste dni, a średnio jest to od 600 do 800 litrów dziennie. Piękno tej technologii polega na tym, że zapewnia ona darmową wodę, która często jest bezpieczniejsza do picia niż lokalna woda gruntowa. Ponadto do działania sieci nie jest wymagana energia elektryczna. Są one również łatwe w naprawie, a do utrzymania ich w czystości wystarczy jedynie okazjonalne szczotkowanie. 

Jakie są przyszłe plany Viva con Agua w Tanzanii? 

CS: Robimy w Tanzanii postępy, ale jest jeszcze wiele do zrobienia. Zmiany klimatyczne będą wymagać od społeczności jeszcze bardziej priorytetowego traktowania wody. Mamy dobre wsparcie ze strony władz lokalnych w realizacji projektów. Skontaktujemy się ze szkołami, które wsparliśmy, aby ocenić wysiłki w zakresie utrzymania i lokalnego monitorowania.

Dlaczego świadomość na temat wody i urządzeń sanitarnych jest tak ważna? 

CS: Dostęp do wody i urządzeń sanitarnych musi być traktowany priorytetowo na całym świecie. Jest to fundament dla wszystkiego innego. W Tanzanii liczba zgonów wywołanych biegunką sięgnęła 17 587 w 2020 roku, co stanowi 5,96% wszystkich zgonów. A kiedy ludzie spędzają trzy lub cztery godziny każdego dnia, aby uzyskać dostęp do wody – czystej lub innej – jest to ogromna strata potencjału, skutkująca ogromnymi nierównościami. Musimy tylko pomóc ludziom zmienić ich pozycję wyjściową, a później sami będą mogli sobie pomóc.